اسکبیس یک مرض پارازیتی معمول جلدی بودی که توسط sarcopet scabies بوجود میآید. سرایت از یک شخص به شخص دیگر معمولا توسط تماس مستقیم جلد صورت میگیرد. حالاتی که سبب تماس جلد میگردد مانند تماس والدین با اطفال، تماس جنسی،  زندگی در مکانهایی بیرو بار و مکانهایی عمومی وقوعات مرض را بیشتر میسازد. 

اگرچه اسکبیس سبب انتقال امراض ساری نمیگردد اما خارش شدید  سبب تخریش جلد گردیده و این عامل خطر ابتلا به امراض باکتریایی ثانوی جلدی میباشد. 

در حدود  ۳۰۰ ملیون نفر در دنیا مصاب اسکبیس بوده و سالانه یکی از مشکلات عمده صحت عامه را تشکیل میدهد. 

پتوجنیزس 

Sarcopet scabies 

یک پارازیت مطلق انسانها بوده و تمام سیکل حیاتی ۳۰ روزه  خود را در اپیدرم طی مینماید.  در اپیدرم القاح جنس مونث صورت گرفته که جنس مونث در طبقه اپیدرم نفوذ نموده و تونل های کوچکی را میسازد که بنام burrow  یاد میگردد در burrow  جنس مونث در حدو ۶۰ تا ۹۰ عدد تخم گذاری نموده بارو ها دارای تخم اسکبیس و  مواد غایطه یا cybala  میباشد. تخم ها به لاروا وبعدا به nymphs تبدیل و بالاخر به مایت بالغ اسکبیس تحول میابد. اعراض اسکبیس از سبب فرط حساسیت در مقابل خود مایت و محصولات آن ایجاد میگردد.  دوره تاریخ مرض در انتان اولیه ( از زمان تهاجم تا ایجاد اعراض) از روزها تا ماهها ( دو تا شش هفته ) متفاوت بوده ولی انتانات بعدی میتواند طی دو تا سه روز سبب ایجاد اعراض گردد. 

نزد بعضی از اشخاص عکس العمل های فرط حساسیت ایجاد نگردیده و اسکبیس بدون اعراض بوده ولی بشکل ناقل صحتمندی میتوانند سبب سرایت اسکبیس با سایر افراط گردند.  

لوحه کلینیکی 

تاریخچه : خارش شدید شکایت مریضان کاهل میباشد اما اطفالی که نمیتوانند بصورت کلامی از خارش شکایت کنند سکبیس میتواند سبب مختل شدن خواب و خوراک شان گردد.  کاهلان از تشدید خارش در شب هنگام شاکی بوده نزد سایر اعضا ی فامیل و دوستانی که با شخص مصاب در تماس اند اعراض مشابه ایجاد گردد. 

معاینه فزیکی : 

مریضان مصاب اسکبیس با موجودیت اکسکوریشن و درماتیت پپولر مراجعه نموده یافته کلینیکی معمول عبارتند از: پپول وزیکول، پستول و نودول میباشد که معمولآ در جذع بازو ها ، ساعد دستها و بین انگشتان و نواحی تناسلی یده میشوند.

در اطفال میتواند کف دست و پا عنق و کف دست و ما هم مصاب گردد. بورو ها خطوط موجی و یا s مانند کوتاه میباشد. 

 Nodular scabies 

این شکل  اسکبیس بصورت وصفی با موجودیت چند عدد پپولهای خارش دار در نواحی ابطی، الیوی مشخص میشود.

تظاهرات غیر معمول اسکبیس بشکل نودول ها،  بول و ارچق دار crusted میتواند دیده شود 

شکل نودولر اسکبیس به شکل وصفی با موجودیت چند عدد پپول و نودول احمراری خارش دار که معمولآ در نواحی ابطی، الگوی و Glance  penis  دیده میشود. 

این شکل اسکبیس یک عکس العمل فرط حساسیت میباشد که بعد از تداوی و ازبین رفتن کامل اسکبیس نیز میتواند موجود بوده و نشاندهنده اسکبیس فعال نمیباشد. 

اسکبیس ابلوی یا Bullous scabies بولها معمولا در کف دست و پای نوردان مصاب اسکبیس  دیده شده همچنان این شکل بصورت وسیع نزد اشخاص مسن دیده شود که اکثرا با Bullous pemphiguid مغالطه میگردد. 

Crusted   scabies  

که بنام اسکبیس نارویژی نیز یاد میگردد یا موجودیت ارچق های ضخیم و پلک های تفلسی مشخص میشود که بدون خارش بوده و نزد اشخاصی که نقص سیستم معافیتی داشته باشد، نزد اشخاصی که از استروئید ها به مدت طولانی استفاده میکنند و اشخاصی که بنابر تاخر و زوال عقلی به خود رسیدگی کرده نتواند دیده میشود درین شکل مرض هزاران مایت اسکبیس  موجود بوده و اکثرا با پسوریازس  مغالطه میگردد. 

معاینات لابراتواری 

در صورت موجودیت مایت اسکبیس،  تخم و یا مواد غایطه اسکبیس در نمونه گرفته شده تشخیص اسکبیس وضع میگردد از آنجاییکه معمولا گرفتن نمونه با scrapping بدون ایجاد جرحه آسان نمیباشند معمولا از طریقه دیگری که عبارت از تطبیق لوکو پلاستر بالای جلد که مشکوک به بورو باشد  و بعدا جدا کردن سریع آن  میباشد که که سبب چسبیدن بورو وو محتویات آن به لوکو پلاستر گردیده بعدا محتویات لوکو پلاستر به سلاید منتقل و تحت میکروسکوپ دیده میشود که برای تشخیص اسکبیس  آسان ارزان و تقریبا حساس میباشد. 

  درماتوسکوپ یک اله بسیار خوب برای تشخیص اسکبیس بوده 

 تشخیص 

تظاهرات کلینیکی وصفی اسکبیس پپول ها، وزیکول ها و بورو های شدیدا خارش دار میباشد که در مصافه بین انگشتان، قدام ارنج، تحت ثانیه و نواحی تناسلی میباشد. 

در اطفال اندفاعات در هر قسمت بدن مشمول راس ، عنق و کف دست و پا میتواند موجود باشد. 

تشخیص تفریقی 

اسکبیس باید از امراضی چون اتوپیک درماتیت، شبش بدن و عانه، insect bite reaction ، dermatitis herpetiformis و سایر امراض خارش دار تشخیص تفریقی گردد. 

تداوی 

توصیه دوا های ضد اسکبیس برای تداوی اسکبیس ضروری بوده ۵% Permetrin موثر ترین دوا ضد اسکبیس  میباشد کریم باید هنگام خواب به تمام بدن از عنق الی کف پا مشمول تحت ناخنها دست و پا تطبیق شده نزد اطفال کمتر از دو سال کریم در راس عنق و کف پا ها هم استفاده گردد. 

بعدازظهر ۸ الی ۱۴ ساعت مریض دو باره حمام  نماید.

از طریق فمی Ivermectin  به آسانی استفاده شده و میتواند موثر باشد دو دور ایورمکتین لازم است تا بهبودی کامل  را ببار آورد. اسکبیس ارچق دار یا crusted ضرورت به تداوی نسبتا همجوی داشته که در آن از ۳ تا ۷ دوز ایورمکتین  طی ۱ تا چهار هفته و استعمال پرمترین هر دو تا سه روز  شامل تداوی میباشد. 

انتقال اسکبیس از طریق لباس و بستر خواب زیاد معمول نبوده چون مایت اسکبیس نمیتواند بیشتر از سه روز دور از جلد انسان زنده بماند.  ازین رو لباس و بستره مریض که طی سه روز گذشته استفاده شده بوند باید در آب داغ شسته شده و در خریطه پلاستیکی به مدت ۷۲ ساعت گذاشته شود. 

معمولا خارش بعد از بهبود اسکبیس هم ادامه یافته و باید به مریض تفهیم گردد تا خارش بعد از شروع تداوی میتواند تا یک ماه ادامه یابد در صورت ادامه خارش بعد از یک ماه از تداوی باید به تهاجم دوباره اسکبیس،  عدم استفاده درست دوا و یا هم مقاومت اسکبیس در مقابل دوای توصیه شده مشکوک شد.

جلوگیری از کپی کردن مطالب